Food Safety Archieven

Procesapparatuur moet niet alleen goed blijven functioneren, maar moet ook eenvoudig te reinigen zijn en de producten beschermen tegen besmetting. De richtlijn voor het hygiënisch ontwerp van procesapparatuur biedt een uitstekend houvast om dat te realiseren. In 1989 werd EHEDG (European Hygienic Engineering & Design Group) in het leven geroepen, waarin zowel voedselproducenten als machinebouwers en toeleveranciers vertegenwoordigd zijn. Samen bouwen ze aan voedselveiligheid door het opstellen van richtlijnen die hygiënisch ontwerp stimuleren. Dit artikel vat de richtlijn omtrent het hygiënisch ontwerp van procesapparatuur samen. Er moet rekening gehouden worden met verschillende basiscriteria.

Oppervlakken en geometrie

Directe en indirecte productcontactoppervlakken moeten goed te reinigen en niet-absorberend zijn en geen toxicologisch gevaar vormen met betrekking tot het uitlogen van stoffen in voedingsmiddelen. Goed reinigbaar wil zeggen glad en vrij van onvolkomenheden (spleten of scheuren). Op die manier krijgen micro-organismen of andere resten geen kans om daar achter te blijven. Vermijd daarom:

Oppervlaktestructuren die zich moeilijk laten reinigen. Aangezien de oppervlakteafwerking de reinigingstijd beïnvloedt wordt voor rvs oppervlakken een Ra-waarde van gelijk aan of minder dan 0,8 µm aanbevolen. Hogere Ra-waarden zijn gerechtvaardigd in speciale soorten apparaten of speciale functionele vereisten;

Directe metaal-op-metaalverbindingen (behalve lassen), aangezien ze kunnen corroderen en vuil en vloeistoffen vasthouden;
Stapsgewijze overgangen als gevolg van verkeerde uitlijning van apparatuur en pijpverbinden
Het gebruik van O-ringen tenzij bij statische verbindingen of anders vermeld in EHEDG documenten voor speciale toepassingen;
Zichtbare schroefdraden, metaal-op-metaalverbindingen van bevestigingsmiddelen, openingen, speleten in scharnieren …;
Scherpe hoeken. Alle interne hoeken van 135° of minder moeten een straal van minimaal 3 mm hebben;

Lassen

De lasnaad van permanente metaal-metaal verbindingen die met het product in aanraking komen moet ononderbroken zijn en zonder gebreken. Dat geldt evenzeer voor lasnaden aan de niet-productcontactzijde. Bovendien moeten alle lasnaden voldoende glad zijn en goed geplaatst zodat ze makkelijk schoon te maken zijn.

Draineerbaarheid

De binnen- en buitenkant van alle apparatuur en leidingwerk moet zelf drainerend zijn of kunnen worden afgetapt. Vermijd horizontale vlakken, maar zorg ervoor dat ze altijd naar een kant schuin aflopen onder een minimale hoek van 3°. Leid bij externe oppervlakken alle vloeistof weg van het hoofdproductgebied.

Vermijd horizontale vlakken, maar zorg ervoor dat ze altijd naar een kant schuin aflopen onder een minimale hoek van 3°.

Isolatie

Voor isolatie van apparatuur en leidingwerk bestaan er twee hygiënische opties: een afgesloten ommanteling of vacuüm. In het eerste geval moeten isolatiematerialen vervaardigd zijn van corrosiebestendige materialen en volledig zijn afgesloten, zodat er geen lucht of vocht kan binnendringen en microbiële groei wordt voorkomen. Vermijd overmatige vochtigheid in de productieomgeving bij het aanbrengen van de ommanteling. Ingesloten vocht verhoogt immers het risico op corrosie. Leidingen kunnen daarnaast geïsoleerd worden door het evacueren van lucht uit de ruimte tussen de wanden van dubbelwandige leidingen. Dit is een uiterst effectieve manier om alle voorkomende problemen te vermijden.

Installatie, steunen en lay-out

In fabriekspanden bestaat altijd het risico dat condensatie van apparatuur, leidingwerk en de inwendige oppervlakken van het gebouw op productcontactoppervlakken valt. Dat vraagt om voldoende aandacht tijdens het ontwerp, de lay-out en de installatie, zodat het condensaat weggeleid wordt. Apparatuur en ondersteuningsconstructies moeten zo geïnstalleerd zijn, dat er geen holtes of openingen zijn. Probeer vloercontactpunten te minimaliseren in aantal en in oppervlakte en zorg voor voldoende afstand tussen de apparaten met het oog op reiniging en inspectie. Steunen voor leidingen of apparatuur moeten zo gebouwd of geïnstalleerd zijn dat er geen water of vuil op of in kan blijven staan. Houd ook rekening met mogelijke ongunstige galvanische reacties tussen ongelijksoortige materialen. Bovendien moeten steunen worden afgedicht om ophoping van residuen en vocht te voorkomen. Wanneer voorzieningen, beugels … aan holle steunen worden bevestigd, mag de steun niet doorboord zijn, waardoor er vocht zou kunnen binnendringen. Wat de lay-out betreft, zorg ervoor dat het risico op kruisbesmetting tussen proceslijnen tot een minimum wordt beperkt.

Metaal-, steen- of glasdeeltjes hebben bijvoorbeeld geen plaats in de productielijn en moeten ter bescherming van zowel de consument als de machines tijdig verwijderd worden. De Antwerpse firma Roosjen begeleidt klanten daarvoor naar de juiste oplossing en zet vanop zijn nieuwe locatie nog sterker in op service en ondersteuning.

De controle van afgewerkte producten op contaminaties en gewicht vormt al jaren essentieel onderdeel van het programma van -Roosjen nv. Het familiebedrijf zet daarvoor onder meer de eigen RO-MAG -magneetsystemen, Mesutronic metaaldetectoren en Wipotec checkwegers en X-raymachines in. Jaarlijks verkoopt het bedrijf zo om en bij de 200 systemen, met een snelle reactietijd en uitgebreide service als bijkomende troeven.

Dienstverlening als rode draad

“België is een van de kleinste, doch ook een van de mooiste markten ter wereld”, zegt een bevlogen zaakvoerder Lykle Roosjen. “Toegegeven, verkoop je alleen checkwegers of alleen magneten, dan is het wellicht niet vanzelfsprekend je in deze kleine markt te profileren. Maar verbind je je activiteiten aan een doordachte en klantgerichte filosofie, dan ben je klaarblijkelijk in staat om een mooi team van vier techniekers, vier verkopers en drie interne medewerkers uit te bouwen. Zo gaat dat bij Roosjen nv. Onze focus ligt namelijk niet zomaar op het verkopen van machines, maar op het bieden van eerlijk en geïnformeerd advies in functie van de specifieke vragen of problemen van de klant.” Met een klassiek voorbeeld zet de zaakvoerder zijn verbintenis kracht bij: “Als er in een bepaald project hogere gevoeligheden behaald moeten worden, krijgen we snel de vraag of we een gevoeligere metaaldetector kunnen leveren of zelfs kunnen overstappen naar een X-raymachine. De gemakkelijkheidsoplossing bestaat er dan in om inderdaad een X-rayoplossing naar voren te schuiven. In dat geval is de klant echter snel 40 à 50.000 euro kwijt. Terwijl je het ook anders kan aanpakken. Wij zullen de vraag vanuit een ander perspectief bekijken en bijvoorbeeld vrijevaldetectoren en/of magneten aanraden. Daarmee haal je micron metaaldeeltjes al veel vroeger uit het proces en behaal je doorgaans dus veel betere resultaten. Die benadering is de rode draad binnen onze activiteiten en dé kracht van Roosjen nv op de Belgische markt.”

Nieuwe kantoren, nieuwe mogelijkheden

Roosjen investeert constant in de verdere uitbouw van bovenstaande filosofie. Om letterlijk en figuurlijk extra ruimte te scheppen voor de uitgebreide dienstverlening en uitbouw van langdurige en hoogwaardige klantenrelaties, verhuisde het bedrijf in oktober 2019 zo van de kantoren op de Antwerpse Tunnelplaats naar een ruim en lichtrijk pand aan het nabijgelegen Asiadok, inclusief werkplaats en showroom van maar liefst 1.100 m^². “Momenteel hebben we hier drie -X-raymachines, zestien checkwegers, 28 metaaldetectoren en een twintigtal magneetsystemen op voorraad staan”, aldus Roosjen. “Deze kunnen we niet alleen direct verkopen of verhuren; ze kunnen ook dienen als test- of demonstratiemachine, als overbruggingsmachine bij langere lever-termijnen of om klanten uit de nood te helpen wanneer bepaalde vervangingsonderdelen bij hen bijvoorbeeld niet op stock liggen.” Tegelijk biedt het nieuwe pand plaats aan opleidingen en demonstraties. “Alle producten kunnen hier getest worden, en we kunnen onder meer tonen hoe ze op één centraal netwerk aangesloten kunnen worden. Al bieden we die service ook voor mensen die niet in staat zijn om bij ons langs te komen. In dat geval organiseren we een kleine beurs bij het bedrijf zelf. Alles is verrijdbaar, en met onze demovrachtwagen kunnen we alles in amper één uur klaar zetten. Zo passen wij ons telkens aan de wensen van de klant aan.”

Tagarchief: Food Safety

Basisrichtlijnen voor hygiënisch ontworpen machines